Η Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Κοζάνης (Ε.Π.Σ. Κοζάνης) είναι ο απόγονος της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Βορειοδυτικής Μακεδονίας (Ε.Π.Σ. Β/Δ.Μ.) που περιλάμβανε όλα τα ποδοσφαιρικά σωματεία των τεσσάρων Νομών της Δυτικής Μακεδονίας (Γρεβενών, Καστοριάς, Κοζάνης και Φλώρινας).
Ιδρύθηκε το 1957 μετά από πολυετείς προσπάθειες των παραγόντων των σωματείων της Δυτικής Μακεδονίας, που μέχρι τότε αγωνιζόταν υπό τη σκέπη της Ε.Π.Σ. Μακεδονίας και με μπροστάρη τον κ. Μερκούρη Κυρατσού η Ε.Π.Σ. Β/Δ.Μ. απέκτησε σάρκα και οστά με την απόφαση αναγνώρισης από το Πρωτοδικείο Κοζάνης αρ. 109/09-05-1957.
Οι ιδρυτές που υπογράφουν το ιδρυτικό καταστατικό της το 1957 ήταν:
1. Σπυρίδων Ακριτίδης του Άρη και του Πτολεμαίου Πτολεμαΐδας
2. Θωμάς Τυπάλδης του Άρη Καστοριάς
3. Στέφανος Κυρατζής της Ορεστιάδας Καστοριάς
4. Μιχαήλ Φερδής του Ατρόμητου Καστοριάς
5. Αρίσταρχος Μαυρίδης του Παναργειακού Άργους Ορεστικού
6. Δημήτριος Τσιολάκης του Ολυμπιακού Κοζάνης και
7. Ευάγγελος Χονδροκώστας του Μακεδονικού Κοζάνης.
Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΠΣΒΔΜ, που προήλθε από τη Γενική Συνέλευση της 02-05-1957, είχε ως εξής :
• Πρόεδρος : Μερκούρης Κυρατσούς
• Αντιπρόεδρος : Σπύρος Ακριτίδης
• Γεν. Γραμματέας : Ιωάννης Γκοβεδάρος
• Ταμίας : Κίμων Μελανοφρύδης
• Έφορος : Κωνσταντίνος Μπέλτσος
• Μέλος : Μιχαήλ Φεδρής
• Μέλος : Πέτρος Τριανταφυλλίδης
Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία με την αρ. 55033/28-06-1957 απόφαση της αναγνώρισε επίσημα την Ε.Π.Σ. Βορειοδυτικής Μακεδονίας με έδρα την Κοζάνη και με περιοχή αυτήν των Νομών Φλώρινας, Κοζάνης και Καστοριάς (τα Γρεβενά τότε ήταν επαρχία του Νομού Κοζάνης). Με την ίδια απόφαση της Ε.Π.Ο. εντάχθηκαν στη δύναμη της νέας Ένωσης τα παρακάτω σωματεία, που αποσπάστηκαν από την Ε.Π.Σ. Μακεδονίας:
1. «Ελλάς» Φλώρινας
2. «Ολυμπιακός» Κοζάνης
3. «Μακεδονικός» Κοζάνης
4. «Μέγας Αλέξανδρος» Φλώρινας
5. «Ατρόμητος» Καστοριάς
6. «Άρης» Πτολεμαΐδας
7. «Ορεστιάς» Καστοριάς
8. «Άρης» Καστοριάς
9. «Πτολεμαίος» Πτολεμαΐδας
10. «Ερμής» Αμυνταίου
11. «Παναργειακός» Άργους Ορεστικού
12. «Μακεδονικός» Σιάτιστας
13. «Πυρσός» Γρεβενών
14. «Τιτάν» Σερβίων
15. «Ηρακλής» Πτολεμαΐδας
16. «Ηρακλής» Κοζάνης
Το 1978 αναγνωρίστηκε η Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Καστοριάς «ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ» με έδρα την Καστοριά και περιοχή αυτήν του Νομού Καστοριάς και αποσπάστηκαν τα σωματεία της από την Ε.Π.Σ. Β/Δ.Μ.
Το 1980 αναγνωρίστηκε η Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Φλώρινας «ΛΥΓΚΗΣΤΙΣ» με έδρα τη Φλώρινα και περιοχή αυτήν του Νομού Φλώρινας και αποσπάστηκαν τα σωματεία της από την Ε.Π.Σ. Β/Δ.Μ.
Το 1983 αναγνωρίστηκε η Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Γρεβενών με έδρα τα Γρεβενά και περιοχή αυτήν του Νομού Γρεβενών και αποσπάστηκαν τα σωματεία της από την Ε.Π.Σ. Β/Δ.Μ.
Έτσι, με την τροποποίηση του καταστατικού το 1985, η Ε.Π.Σ. Β/Δ.Μ. μετονομάστηκε σε Ε.Π.Σ. Κοζάνης, αφού εκπροσωπεί τα σωματεία του Νομού Κοζάνης και μόνο.
Η Ε.Π.Σ. Κοζάνης είναι μια από τις μεγαλύτερες Ενώσεις της χώρας, αφού κατά καιρούς αγωνίστηκαν στα πρωταθλήματα της πάνω από 170 σωματεία (μόνο του Νομού Κοζάνης). Η ΕΠΣΚ διοργανώνει τα πρωταθλήματα Α΄, Β΄ και Γ΄ Κατηγορίας, το Κύπελλο Ερασιτεχνών Ε.Π.Σ. Κοζάνης και τα πρωταθλήματα υποδομής (Κ16 , Κ14 , Κ12, Κ10 και Κ8).
Οι Μικτές Ομάδες Νέων και Παίδων που συμμετέχουν στα αντίστοιχα πανελλήνια πρωταθλήματα προεπιλογής εθνικών ομάδων. Διοργανώνει επίσης τακτικά σεμινάρια Κανονισμών Διαιτησίας, Πρώτων Βοηθειών κ.λ.π., σχολές Διαιτησίας, σχολές Προπονητών, αγώνες Εθνικών Ομάδων και διάφορες άλλες εκδηλώσεις, συμμετέχοντας ενεργά στην αθλητική και κοινωνική ζωή του τόπου.
Ιδρύθηκε το 1957 μετά από πολυετείς προσπάθειες των παραγόντων των σωματείων της Δυτικής Μακεδονίας, που μέχρι τότε αγωνιζόταν υπό τη σκέπη της Ε.Π.Σ. Μακεδονίας και με μπροστάρη τον κ. Μερκούρη Κυρατσού η Ε.Π.Σ. Β/Δ.Μ. απέκτησε σάρκα και οστά με την απόφαση αναγνώρισης από το Πρωτοδικείο Κοζάνης αρ. 109/09-05-1957.
Οι ιδρυτές που υπογράφουν το ιδρυτικό καταστατικό της το 1957 ήταν:
1. Σπυρίδων Ακριτίδης του Άρη και του Πτολεμαίου Πτολεμαΐδας
2. Θωμάς Τυπάλδης του Άρη Καστοριάς
3. Στέφανος Κυρατζής της Ορεστιάδας Καστοριάς
4. Μιχαήλ Φερδής του Ατρόμητου Καστοριάς
5. Αρίσταρχος Μαυρίδης του Παναργειακού Άργους Ορεστικού
6. Δημήτριος Τσιολάκης του Ολυμπιακού Κοζάνης και
7. Ευάγγελος Χονδροκώστας του Μακεδονικού Κοζάνης.
Το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΠΣΒΔΜ, που προήλθε από τη Γενική Συνέλευση της 02-05-1957, είχε ως εξής :
• Πρόεδρος : Μερκούρης Κυρατσούς
• Αντιπρόεδρος : Σπύρος Ακριτίδης
• Γεν. Γραμματέας : Ιωάννης Γκοβεδάρος
• Ταμίας : Κίμων Μελανοφρύδης
• Έφορος : Κωνσταντίνος Μπέλτσος
• Μέλος : Μιχαήλ Φεδρής
• Μέλος : Πέτρος Τριανταφυλλίδης
Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία με την αρ. 55033/28-06-1957 απόφαση της αναγνώρισε επίσημα την Ε.Π.Σ. Βορειοδυτικής Μακεδονίας με έδρα την Κοζάνη και με περιοχή αυτήν των Νομών Φλώρινας, Κοζάνης και Καστοριάς (τα Γρεβενά τότε ήταν επαρχία του Νομού Κοζάνης). Με την ίδια απόφαση της Ε.Π.Ο. εντάχθηκαν στη δύναμη της νέας Ένωσης τα παρακάτω σωματεία, που αποσπάστηκαν από την Ε.Π.Σ. Μακεδονίας:
1. «Ελλάς» Φλώρινας
2. «Ολυμπιακός» Κοζάνης
3. «Μακεδονικός» Κοζάνης
4. «Μέγας Αλέξανδρος» Φλώρινας
5. «Ατρόμητος» Καστοριάς
6. «Άρης» Πτολεμαΐδας
7. «Ορεστιάς» Καστοριάς
8. «Άρης» Καστοριάς
9. «Πτολεμαίος» Πτολεμαΐδας
10. «Ερμής» Αμυνταίου
11. «Παναργειακός» Άργους Ορεστικού
12. «Μακεδονικός» Σιάτιστας
13. «Πυρσός» Γρεβενών
14. «Τιτάν» Σερβίων
15. «Ηρακλής» Πτολεμαΐδας
16. «Ηρακλής» Κοζάνης
Το 1978 αναγνωρίστηκε η Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Καστοριάς «ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ» με έδρα την Καστοριά και περιοχή αυτήν του Νομού Καστοριάς και αποσπάστηκαν τα σωματεία της από την Ε.Π.Σ. Β/Δ.Μ.
Το 1980 αναγνωρίστηκε η Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Φλώρινας «ΛΥΓΚΗΣΤΙΣ» με έδρα τη Φλώρινα και περιοχή αυτήν του Νομού Φλώρινας και αποσπάστηκαν τα σωματεία της από την Ε.Π.Σ. Β/Δ.Μ.
Το 1983 αναγνωρίστηκε η Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Γρεβενών με έδρα τα Γρεβενά και περιοχή αυτήν του Νομού Γρεβενών και αποσπάστηκαν τα σωματεία της από την Ε.Π.Σ. Β/Δ.Μ.
Έτσι, με την τροποποίηση του καταστατικού το 1985, η Ε.Π.Σ. Β/Δ.Μ. μετονομάστηκε σε Ε.Π.Σ. Κοζάνης, αφού εκπροσωπεί τα σωματεία του Νομού Κοζάνης και μόνο.
Η Ε.Π.Σ. Κοζάνης είναι μια από τις μεγαλύτερες Ενώσεις της χώρας, αφού κατά καιρούς αγωνίστηκαν στα πρωταθλήματα της πάνω από 170 σωματεία (μόνο του Νομού Κοζάνης). Η ΕΠΣΚ διοργανώνει τα πρωταθλήματα Α΄, Β΄ και Γ΄ Κατηγορίας, το Κύπελλο Ερασιτεχνών Ε.Π.Σ. Κοζάνης και τα πρωταθλήματα υποδομής (Κ16 , Κ14 , Κ12, Κ10 και Κ8).
Οι Μικτές Ομάδες Νέων και Παίδων που συμμετέχουν στα αντίστοιχα πανελλήνια πρωταθλήματα προεπιλογής εθνικών ομάδων. Διοργανώνει επίσης τακτικά σεμινάρια Κανονισμών Διαιτησίας, Πρώτων Βοηθειών κ.λ.π., σχολές Διαιτησίας, σχολές Προπονητών, αγώνες Εθνικών Ομάδων και διάφορες άλλες εκδηλώσεις, συμμετέχοντας ενεργά στην αθλητική και κοινωνική ζωή του τόπου.